Türkiye otomobil pazarı bu yılın ilk 4 ayında yüzde 60 artışla 333 bin 650 adet satışa imza atarak rekor üstüne rekor kırarken vatandaşların ve filo kiralama sektörünün bayilerde alacak araç bulamaması kafaları karıştırdı. Yeni Şafak bayilerde bulunamayan sıfır araçların izini sürdü. İşte adım adım bulunamayan sıfır otomobillerin nedenleri….
Pandemiyle birlikte çıkan çip kriziyle düşen dünya otomobil üretimi geçtiğimiz yıl sonundan itibaren bir miktar kendini toparlasa da lojistik sorunlar sebebiyle otomobillerin transferi zorlaşmış durumda. Türkiye’de otomobil satışı yapan Avrupalı markalar fabrikada bekleyen araçların transferini gerçekleştirmekte zorlandığını açıklamışlardı. Distribütörler veya marka temsilcilikleri ise Türkiye’ye transfer için kendi gücünü kullanarak maliyeti artırmak pahasına transfer gerçekleştirmeye çalışıyor. Gemilerdeki doluluk veya personel sıkıntısı karayoluyla aşılmaya çalışılıyor.
3 yıl boyunca üretim kaybına uğrayan küresel otomotiv sektörünün toplamda 50 milyona yakın talebi ertelediği biliniyor. Ertelemeyle birlikte toparlanamayan fabrikaların yetersiz çalışma kapasiteleri ihtiyacı artırıyor. Avrupa ve Amerika kıtasında da artan talepler Türkiye’ye gelişleri geciktiren sebepler arasında. Öte yandan karlılığa da bakan otomotiv üreticileri düşük kategoride yer alan Türkiye’ye tedarikte iştahsız yaklaşıyor.
Yıllık 850 bin civarında aracın satıldığı Türkiye pazarının yüzde 60’ı ithal araçlardan oluşuyor. Döviz kurundaki oynaklık beklentileriyle birlikte artan otomobil fiyatlarını fırsata çevirmeye çalışanların yanı sıra enflasyona karşı birikiminin değerini korumak isteyenler otomobile yöneliyor. Otomobilin tercih sebepleri arasında kolayca alınıp satılabiliyor olmasından kaynaklanıyor. Fiyatı artan konutlara ulaşamayan yatırımcılar otomobili tercih ediyor. Karlılığı da yüksek boyutlara ulaşan otomotiv sektörü yatırımcının gözünde zirveyi bırakmıyor.
Bayilerde otomobil bulunamamasının bir diğer sebebi ise Türkiye’de faaliyet gösteren 10 binden fazla oto galerinin bireysel al-satçı iş birliğiyle sıraya sürekli kendi tanıdıklarını yerleştirmesi. Ticaretini de gayri nizami yollardan sürdürmeye çalışan oto galeriler bireysel tüketicinin önündeki en büyük engel olarak duruyor. Galericilerin yanı sıra kendi iş kolu olmamasına rağmen otomobil ticareti yapan diğer işletmeler de gerçekten ihtiyacı olan müşterinin önünü kesen bir başka sebep olarak karşımıza çıkıyor.
Araç kiralama şirketleri bu yıl otomotiv markalarının kapılarını aşındırıyor. Satın alacak araç bulamayan 87 milyar liralık büyüklükteki sektörün 245 bin aracı bulunuyor. Araç bulamadığı için müşterisini kaybeden ve işleri bozulan filo kiralamacılar, eskiyen araçlarının kontratlarını müşteriyi elde tutmak adına zararına uzatma yoluna gidiyor.
Ticaret Bakanlığı’nın 6 ay 6 bin kilometre şartını bireysel kullanıcının yıllık 3 kez satış yapabildiği motorlu taşıt hakkından aşan al-satçılar sistemi adeta kilitliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı 100 bin kişinin geçtiğimiz yıl bu hakkı aştığını ifade etmişti. Bu yılın ilk 3 ayında otomotiv ticaretinin boyutları da arttı. Hareketlilik TÜİK verilerine ise Mart’ta 1 milyonu aşan şekilde yansıdı. Bu yılın ilk 3 ayında 2. el ticareti 2,7 milyon adedi geçti.
