Başkan Donald Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı askeri ve ekonomik desteğin devamı karşılığında Ukrayna topraklarındaki nadir metallere erişim hakkı sağlanmasını istediğini söyledi.
Beyaz Saray’da konuşan Trump, Washington’un, Avrupa’ya göre daha fazla destek sağladığını ve bu dengesizliği gidermek için Kiev’in doğal kaynaklarını ABD ile paylaşması gerektiğini belirtti.
Trump, “Onlara sağladığımız desteği, nadir metaller ve diğer kaynaklarla güvence altına alacağımız bir anlaşma yapmayı düşünüyoruz,” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin bu fikre sıcak baktığını öne süren Trump, “Yüz milyarlarca dolar veriyoruz. Onların harika nadir metalleri var. Bu ham maddelere ulaşımımızın güvence altına alınmasını istiyorum ve onlar da bunu yapmaya hazırlar,” diye konuştu.
UKRAYNA DÜNDEN HAZIR
Zelenski’ye yakın bir kaynak, Financial Times’a yaptığı açıklamada, Trump’ın sözlerinin geçen sonbaharda kendisine sunulan “zafer planı” ile örtüştüğünü söyledi.
Kaynak, Ukrayna’nın kilit kaynaklar konusunda ABD ile özel iş birliği koşulları sunduğunu, bu kaynakların Rusya ve İran’dan korunmasının önemini vurguladığını belirtti. “Elbette ABD ile işbirliği yapmaya hazırız,” dedi.
Zelenskiy, geçen Eylül ayında, ABD’deki seçim dönemi sırasında New York’ta Trump ile görüşerek planın ana hatlarını sunmuştu.
Ukrayna’nın planı, ülkeler için büyük önem taşıyan doğal kaynakların Batılı ortaklarla paylaşılmasını, Avrupa’daki ABD askerlerinin yerine Ukrayna birliklerinin konuşlandırılmasını ve Çin’in Ukrayna’daki iş dünyasına erişimini engellemek için Trump’a yatırım denetimi yetkisi verilmesini içeriyor.
SADECE TOPRAK DEĞİL, KAYNAKLAR DA SAVUNULUYOR
Ukrayna’daki ham maddeler arasında titanyum, demir, kömür ve 500 bin tonluk keşfedilmemiş lityum rezervleri mevcut. Bu ham maddelerin, on trilyonlarca dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor.
Bu kaynakların bir kısmı Rusya’nın işgal ettiği bölgelerde kalıyor. Ukrayna’nın devlet altyapı ajansının eski başkanı Mustafa Nayim, “Mineral kaynaklar üzerindeki kontrol, savaşın bir parçası haline geldi,” dedi.
Ülkenin yalnızca topraklarını savunmadığını, aynı zamanda ekonomik toparlanması için hayati önem taşıyan stratejik zenginliklerini yönetme hakkı için de mücadele ettiğini ekledi.
ZELENSKİ ENDİŞELİ
Trump, Ukrayna’daki savaşı hızla sona erdirme sözü vermişti. Daha önce Rusya ile savaş konusunda “çok ciddi” görüşmeler gerçekleştirdiğini ve önemli ilerleme kaydettiklerini söylemişti.
Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Rusya ve Ukrayna konusunda çok yol kat ettik. Ne olacağını göreceğiz. Bu saçma savaşı durduracağız,” dedi.
Ancak Trump’ın Ukrayna’yı sürece dahil etmeden Rusya ile bazı planlar yaptığını ima etmesi, Kiev’de rahatsızlık yarattı.
Zelenski, hafta sonu ABD merkezli Associated Press’e verdiği röportajda, ekibinin Trump’ın danışmanlarıyla temas halinde olduğunu ve yakında yüz yüze görüşmelerin gerçekleşmesini beklediğini söyledi.
Ukrayna’nın içinde olmadığı bir barış sürecinin tehlikeli sonuçları olacağını vurgulayan Zelenski, “Onların kendi ilişkileri olabilir ama Ukrayna hakkında biz olmadan konuşmak herkes için tehlikeli,” dedi.
Kiev yönetimi, Trump’ın barış planının Ukrayna’nın bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü koruyacak şekilde şekillendirilmesini istediğini açıkça ifade etti.
Ukrayna’nın doğal kaynaklarının küresel jeopolitik dengeler açısından önemi giderek artıyor. Batılı ülkeler, bu kaynakların Çin ve Rusya’nın eline geçmesini önlemeye çalışırken, Trump yönetimi Ukrayna ile bir kaynak anlaşması yaparak ekonomik ve stratejik kazanımlar elde etmeyi hedefliyor.
Ancak Kiev, bu tür bir anlaşmanın Rusya ile devam eden savaşın gölgesinde müzakere edilmesini riskli görüyor. ABD ve Ukrayna arasındaki görüşmelerin önümüzdeki haftalarda hız kazanması bekleniyor.
